Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Chiết Bi
Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Chiết Bi
Địa điểm phân bố: xã Phú Thượng, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Tọa độ: Kinh độ: 107º36’659’’; Vĩ độ: 16º29’350’’
Đường đi đến di tích:
Từ trung tâm thành phố Huế về cầu Vĩ Dạ, đi thẳng theo đường quốc lộ 49 (đường Phạm Văn Đồng) khoảng 3km, tới cổng vào làng Ngọc Anh rẽ phải khoảng 1,5km đường liên xã là đến di tích.
Quá trình hình thành đình Chiết Bi
Cũng giống như các vùng miền khác, sau khi xóm làng được hình thành thì đình, chùa, am, miếu cũng được xây dựng. Tuy chưa có nguồn tài liệu nào đề cập đến niên đại ra đời của đình Chiết Bi nhưng theo truyền khẩu của các cụ cao niên và các vết tích, văn tự chữ Hán hiện nay còn lưu giữ tại làng, có thể khẳng định đình Chiết Bi là một ngôi đình cổ, được xây dựng lại vào những năm giữa thế kỷ XIX- là sự kế thừa của những ngôi đình đơn sơ trước đây.
Ngay từ lúc đầu đình đã được làm một cách rộng rãi, thoáng mát, được xây dựng trên mảnh đất ở vị trí đầu làng. Đình có hướng Tây Nam, trước mặt là con sông Như Ý tạo nên yếu tố minh đường. Trước đây, đình 5 gian 2 chái, trải qua thời gian dài được tu sửa nhiều lần. Năm 1954, đình trùng tu một lần, đặc biệt đến 1974 lại được đại trùng tu với quy mô lớn, thu nhỏ thành 3 gian 2 chái và giữ mãi cho đến nay, kết cấu được làm bằng chất liệu gỗ lim là chủ yếu, có chánh điện và hậu tẩm, mái lợp ngói âm dương.
Đình Chiết Bi là nơi thờ các vị thần của làng, thờ vọng lục tổ khai canh và các vị có công với làng. Là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa của cộng đồng làng xã, cũng là nơi gắn bó thân thiết với dân làng về nhiều mặt lịch sử, tâm linh, tình cảm…Đây cũng là nơi có ý nghĩa cố kết các mối quan hệ xã hội của các thế hệ con dân trong làng lại với nhau.
Khảo tả Di tích
Di tích Kiến trúc nghệ thuật đình Chiết Bi nằm trên thửa đất có kí hiệu CDK 115/4608.4 trong bản đồ giải thửa của làng Chiết Bi, do UBND xã Phú Thượng, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế quản lý, bao gồm các công trình sau:Trụ biểu; La thành; Bình phong; Sân đình và Đình.
Đình Chiết Bi có kết cấu của một ngôi nhà rường truyền thống Huế, gồm 3 gian 2 chái, mái lợp ngói âm dương, phần mái hiên lợp ngói liệt, chính giữa bờ nóc trang trí mặt nhật, 2 đầu nóc là hình tượng “Long hồi”. Hệ thống bờ tè, bờ quyết được gắn bộ tứ linh: long, lân, quy, phụng. Hai bên có đắp hoa lá, cây cối cách điệu. Hai mặt đầu hồi có đắp nổi hình mặt dơi bằng xi măng. Các đề tài, motip trang trí này ngoài việc thể hiện là những điểm nhấn mỹ thuật còn thể hiện niềm mơ ước của người dân, cầu mưa thuận gió hòa, an cư lạc nghiệp.
Phần chính điện: Được bài trí với một hệ thống hương án thờ tự ở cả 3 gian. Hương án trước đây được làm bằng gỗ nhưng do bị hư hỏng nên được làm lại bằng bê tông giả gỗ, phía ngoài được quét sơn và trang trí khá tỉ mỉ. Xung quanh hương án được chia làm nhiều ô hộc với những hình vuông và hình chữ nhật. Mỗi ô hộc đều có trang trí cây cối, hoa lá cách điệu. Mặt chính của hương án có trang trí hình “hổ phù”. Phía trên thiết trí các đồ thờ tự như bát nhang, đài trầu nước, đế đèn cầy…Giữa các hương án là các cặp câu đối bằng chữ Hán có nội dung ca ngợi cảnh yên vui, thái bình của một làng quê Việt.
Phần hậu tẩm: Từ chính điện đi qua hệ thống cửa bản khoa vào bên trong là hậu tẩm. Cũng như ở chính điện, hậu tẩm được bài trí 3 án thờ xây sát vách, được làm bằng xi măng giả gỗ. Trên các án thờ trong hậu tẩm có bài trí đầy đủ các đồ thờ tự như bát nhang, đài trầu nước, đế đèn cầy, lọ hoa…
Hai bên chái phụ có xây hệ thống bàn ghế dài bằng xi măng, dùng để dân làng chuẩn bị các đồ tế lễ và họp hành vào các dịp lễ hội diễn ra tại đình.
Ngoài các công trình chính ở đình Chiết Bi còn có một nhà tăng (nay là nhà văn hóa làng Chiết Bi), hệ thống nhà tăng do bị hư hỏng nên đã được xây dựng lại và được dùng để họp hành và soạn đồ tế lễ lúc đình tổ chức kị giỗ, hội hè…
Hiện nay ở đình Chiết Bi còn có một số hiện vật sau: 18 đế thắp nến; 01 bức hoành phi bằng gỗ; 01 cặp câu đối chữ Hán bằng gỗ; 09 lư hương (03 bằng gỗ, 06 bằng sành sứ); 18 đài trầu nước bằng gỗ; 01 cái trống và 01 cái chiêng
Di tích kiến trúc nghệ thuật đình Chiết Bi
Địa điểm phân bố: xã Phú Thượng, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Tọa độ: Kinh độ: 107º36’659’’; Vĩ độ: 16º29’350’’
Đường đi đến di tích:
Từ trung tâm thành phố Huế về cầu Vĩ Dạ, đi thẳng theo đường quốc lộ 49 (đường Phạm Văn Đồng) khoảng 3km, tới cổng vào làng Ngọc Anh rẽ phải khoảng 1,5km đường liên xã là đến di tích.
Quá trình hình thành đình Chiết Bi
Cũng giống như các vùng miền khác, sau khi xóm làng được hình thành thì đình, chùa, am, miếu cũng được xây dựng. Tuy chưa có nguồn tài liệu nào đề cập đến niên đại ra đời của đình Chiết Bi nhưng theo truyền khẩu của các cụ cao niên và các vết tích, văn tự chữ Hán hiện nay còn lưu giữ tại làng, có thể khẳng định đình Chiết Bi là một ngôi đình cổ, được xây dựng lại vào những năm giữa thế kỷ XIX- là sự kế thừa của những ngôi đình đơn sơ trước đây.
Ngay từ lúc đầu đình đã được làm một cách rộng rãi, thoáng mát, được xây dựng trên mảnh đất ở vị trí đầu làng. Đình có hướng Tây Nam, trước mặt là con sông Như Ý tạo nên yếu tố minh đường. Trước đây, đình 5 gian 2 chái, trải qua thời gian dài được tu sửa nhiều lần. Năm 1954, đình trùng tu một lần, đặc biệt đến 1974 lại được đại trùng tu với quy mô lớn, thu nhỏ thành 3 gian 2 chái và giữ mãi cho đến nay, kết cấu được làm bằng chất liệu gỗ lim là chủ yếu, có chánh điện và hậu tẩm, mái lợp ngói âm dương.
Đình Chiết Bi là nơi thờ các vị thần của làng, thờ vọng lục tổ khai canh và các vị có công với làng. Là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa của cộng đồng làng xã, cũng là nơi gắn bó thân thiết với dân làng về nhiều mặt lịch sử, tâm linh, tình cảm…Đây cũng là nơi có ý nghĩa cố kết các mối quan hệ xã hội của các thế hệ con dân trong làng lại với nhau.
Khảo tả Di tích
Di tích Kiến trúc nghệ thuật đình Chiết Bi nằm trên thửa đất có kí hiệu CDK 115/4608.4 trong bản đồ giải thửa của làng Chiết Bi, do UBND xã Phú Thượng, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế quản lý, bao gồm các công trình sau:Trụ biểu; La thành; Bình phong; Sân đình và Đình.
Đình Chiết Bi có kết cấu của một ngôi nhà rường truyền thống Huế, gồm 3 gian 2 chái, mái lợp ngói âm dương, phần mái hiên lợp ngói liệt, chính giữa bờ nóc trang trí mặt nhật, 2 đầu nóc là hình tượng “Long hồi”. Hệ thống bờ tè, bờ quyết được gắn bộ tứ linh: long, lân, quy, phụng. Hai bên có đắp hoa lá, cây cối cách điệu. Hai mặt đầu hồi có đắp nổi hình mặt dơi bằng xi măng. Các đề tài, motip trang trí này ngoài việc thể hiện là những điểm nhấn mỹ thuật còn thể hiện niềm mơ ước của người dân, cầu mưa thuận gió hòa, an cư lạc nghiệp.
Phần chính điện: Được bài trí với một hệ thống hương án thờ tự ở cả 3 gian. Hương án trước đây được làm bằng gỗ nhưng do bị hư hỏng nên được làm lại bằng bê tông giả gỗ, phía ngoài được quét sơn và trang trí khá tỉ mỉ. Xung quanh hương án được chia làm nhiều ô hộc với những hình vuông và hình chữ nhật. Mỗi ô hộc đều có trang trí cây cối, hoa lá cách điệu. Mặt chính của hương án có trang trí hình “hổ phù”. Phía trên thiết trí các đồ thờ tự như bát nhang, đài trầu nước, đế đèn cầy…Giữa các hương án là các cặp câu đối bằng chữ Hán có nội dung ca ngợi cảnh yên vui, thái bình của một làng quê Việt.
Phần hậu tẩm: Từ chính điện đi qua hệ thống cửa bản khoa vào bên trong là hậu tẩm. Cũng như ở chính điện, hậu tẩm được bài trí 3 án thờ xây sát vách, được làm bằng xi măng giả gỗ. Trên các án thờ trong hậu tẩm có bài trí đầy đủ các đồ thờ tự như bát nhang, đài trầu nước, đế đèn cầy, lọ hoa…
Hai bên chái phụ có xây hệ thống bàn ghế dài bằng xi măng, dùng để dân làng chuẩn bị các đồ tế lễ và họp hành vào các dịp lễ hội diễn ra tại đình.
Ngoài các công trình chính ở đình Chiết Bi còn có một nhà tăng (nay là nhà văn hóa làng Chiết Bi), hệ thống nhà tăng do bị hư hỏng nên đã được xây dựng lại và được dùng để họp hành và soạn đồ tế lễ lúc đình tổ chức kị giỗ, hội hè…
Hiện nay ở đình Chiết Bi còn có một số hiện vật sau: 18 đế thắp nến; 01 bức hoành phi bằng gỗ; 01 cặp câu đối chữ Hán bằng gỗ; 09 lư hương (03 bằng gỗ, 06 bằng sành sứ); 18 đài trầu nước bằng gỗ; 01 cái trống và 01 cái chiêng